Normale verhalen

*Een paar jaar geleden*

Zit je net lekker te schrijven, komt dat jengelende stemmetje weer in je hoofd opzetten.
“Kun je ook normaal schrijven?”
“Tuurlijk,” zeg ik. “Alleen ik wil het niet. Zie jij hier ook maar één verhaal zonder een element van fantasy, sci fi, absurditeit, het bovennatuurlijke, religie, mythologie of maffe magie?”
“Je zegt dat je niet normaal wil schrijven, maar volgens mij kun je het niet.”
“Ik kan het wel, ik heb er gewoon geen zin in.”
“Bewijs het!” zegt Stemmetje. “Schrijf een hele bundel normale verhalen, en doe hier zo min mogelijk fantastische elementen in.”
“Oh fijn,” zucht ik. “Nou zit ik dankzij jou straks maandenlang saaie verhalen te schrijven die geen kip wil lezen.”
“Nee die gekheid van jou,” werpt hij tegen. “Kijk eens rond. Kijk naar de boeken die mensen lezen. Mensen houden van normaal. Mensen zijn gek op normaal!”
Mijn muze komt de studio uit en kijkt verbaasd naar ons. “Zit je nou alweer aan haar hoofd te zeuren?” vraagt hij Stemmetje. Die werpt één blik op mijn muze en duikt gillend onder het bureau.
“Je hebt toch niet geluisterd hè?” vraagt hij bezorgd. Ik hoor hem niet want ik ben al druk voor me uit aan het typen. Mijn uitdrukking is er één van sombere verveling.

*een paar jaar later*

“Nou jongens, hij is af!” geeuw ik en rek me nog eens uit.
Stemmetje sluipt de kamer in, kijkt eerst of ik alleen ben en gaat weer in mijn hoofd zitten. Ik wapper naar hem als naar een mug.
“Laat me eens lezen,” verzoekt hij.
“Liever niet. Dit verhaal is nogal gewelddadig, dat andere verhaal vind ik te somber, die drie hebben een fatale afloop en moet je dit nou zien. Het lijkt wel een stukje uit de schoolkrant.”
“Dat moet je zo niet zien. Kijk. Het schoolkrantstukje gaat over de energietransitie. Dat gewelddadige verhaal noem ik maatschappijkritisch. En het verhaal dat jij depri noemt liet je laatst nog aan die enge muze van je lezen. Weet je nog wat hij zei?”
“Hij vroeg me nooit meer zoiets te schrijven,” antwoord ik.
“Omdat hij hem indringend vond! Hij had kippevel!” roept Stemmetje triomfantelijk. “Zie je wat ik bedoel? Mensen zijn dol op normale verhalen.”
“Ik niet.”
“Nee, maar voor wie schrijf je nou?”
“Ja, voor wie schrijf ik nou?” vraag ik lachend en geef hem een por. “Het is al goed Stemmetje. … Lees verder...

Afscheid van Udio

Lieve Udio,

Wat een grappige website ben je eigenlijk. WE hebben samen een leuke tijd gehad; ik voerde wat tekst in, uploade wat audio en drukte op een knopje, en voila! Muziek maestro!
Oké, soms moest ik wel een stuk of twintig keer aan de hendel draaien voor eruit kwam wat ik zocht, maar dat maakte het ook extra spannend.
Nu ga ik weer lekker zelf spelen en is het dan toch tijd om afscheid te nemen. Misschien kom ik nog weleens terug, maar dat kan wel even duren. Ik wil nog zoveel remixen en remasteren, illustreren en in elkaar zetten!
WE hebben nog een dag of twee. Laten we wat lol beleven. Hier is een leuke tekst, en hier is een halve minuut melige muziek. Dan ga ik, terwijl jij je servers laat draaien, nog even lekker zelf wat pingelen!… Lees verder...

Die laptop geeft me the silent treatment

Zoooo, eens even kijken wat voor geluiden ik in dit verhaal zal mixen… Misschien een computermuis, op een bedje van servergezoem en dan nog wat draaiende bureaust…
Hé, laptop, waarom zoek jij mijn geluiden niet?
Laptop: Ik kan niet zoeken. Er staat niets geïndexeerd.
Ik: Dan indexeer je de boel toch even?
Laptop: Oké. *stilte* Nee sorry. ‘t lukt niet.
Ik: Zucht… Oké internet, zeg me maar wat ik moet doen.
Internet: Als Windows search niet wil starten moet je alle bestanden uit C:\Windows\System32\Config\TXR weggooien.
Ik: Als jij het zegt.
Laptop: Wacht eens even, ik ben nog met die bestanden bezig!
Ik: Ik zie je anders niks doen.
Laptop: Toch is het zo.
Internet: Start je laptop op in veilige modus. Dan is hij er zeker weten niet mee bezig.
Laptop: Ja maar ik weet niet hoe dat moet. Er staat niks over veilige modus op mijn configuratiescherm.
Internet: Zeg tegen je laptop dat hij Msconfig moet opstarten, ga naar het tabblad opstarten en vraag het hem nog eens.
Laptop: Moet het echt? Ik voel me niet veilig in veilige modus. En het kan zijn dat ik je om een hele lange sleutel ga vragen.
Ik: *pakt recorder en spreekt sleutel in* Zo, nou klep dicht en opstarten jij!
Laptop: …
Ik: Hé, waarom zeg je nou niks meer?
Laptop: …
Ik: Lapie… Toe nou. Je weet dat ik zonder spraakstem niet kan werken. Telefoon, zeg jij er eens wat van!
Telefoon: Oh hoi! Wat leuk dat je mij er ook weer eens bij haalt. Zeg, nu ik je eindelijk zie, zullen we vanavond samen gezellig een…
Ik: Nu niet foon, mijn laptop wil niet meer tegen me praten.
Telefoon: Ach wat vervelend! Wil je een knuffel?
Ik: Ik wil dat je deze foto analyseert die ik van het scherm gemaakt heb.
Telefoon: Alles lijkt in orde. Ik zie je bureaublad.
Ik: Is dit veilige modus?
Telefoon: Nee.
Ik: En deze foto? En deze, en de volgende?
Telefoon: Allemaal normale foto’s van je scherm.
Ik: *start opnieuw op aan de hand van de schermfoto’s*
Laptop: …
Ik: Hij wil nog steeds niet met me praten! Weeeeeh, muze! Muze waar zit je? Ik heb je nodig!
Muze: Gaat het wel? Wat heb je daar onder je arm?
Ik: Mijn laptop. Hij wil niet meer tegen me praten.
Muze: Dat is niet aardig. Zet hem maar op mijn bureau, dan zal ik … Lees verder...

Wie kan beter compooneren; Udio of ik?

Het zal je vast al lang en breed en diep en hoog bekend zijn, maar…
Tegenwoordig kun je muziek componeren met AI. Of liever gezegd, voor je laten componeren. Bijvoorbeeld met www.suno.ai, of www.udio.com.
Uiteraard heb ik schandalig veel uren doorgebracht met Udio: liedjes geschreven, gedichten op muziek gezet en net zo lang aan het hendeltje gedraaid tot er precies de muziek uit kwam die ik wilde horen.
Heerlijk!

Oké Rebex, nu gaat-ie weer eventjes uit hè. Genoeg gespeeld. Tijd om aan het werk te gaan.

Awww, muze! Wat doe jij nou weer hier? Waarom moet je altijd de pret bederven? Het werd net leuk!

Ja, het is indrukwekkend wat aI allemaal kan. Maar hij maakt geen muziek op maat. Hij kan niet precies dáár een accent leggen, een beetje aanzwellen of zijn adem inhouden, het juiste instrument kiezen, moduleren, versnellen of vertragen als het verhaal erom vraagt. Het wordt nooit zoals je had bedacht. Nou hup, luisterfilms maken jij!

Nouou! Ik wil nog even verder spelen!

Het enige waar jij op dit moment nog even verder op gaat spelen is het keyboard!

Ja maar moet je dit eens horen; je kunt je eigen audio uploaden en dan maakt Udio het verder af, en veel mooier dan ik ooit zou kunnen!

Dat zeg je alleen maar om niet aan het werk te hoeven.

Weet je wat? Laat de luisteraar zelf oordelen.
Hieronder vind je twee muziekfragmenten. Het begin is steeds hetzelfde, maar vanaf 26 seconden gaan ze elk hun eigen weg. Ik ga natuurlijk niet verklappen welk fragment door wie gemaakt is; het enige waar ik benieuwd naar ben, is welke jij het mooist vindt. Veel luisterplezier!

Fragment 1

Fragment 2
Lees verder...

Mijn blindengeleidebrowser moet met pensioen

Fluitend loop ik over het web. Ik ga eens een nieuwe route proberen, door een drukke straat vol films en series waar ik nog niet vaak ben geweest.
“Kyubi, zoek film,” verzoek ik als mijn Browser blijft staan om aan een advertentie te snuffelen. Kyubi hoort me niet. Browsers kunnen heel goed horen en deze heeft spitse oortjes, maar het web zit nu eenmaal vol prikkels. Ik zoek zijn halsband, loods hem met zachte hand mee en we verlaten deze pagina.
we blijven staan voor een film die uit de zoekresultaten naar voren komt. Een kwartier lang blijf ik er met open mond naar kijken. De audiodescriptie is goed. De stemmen zijn mooi. Ik kan hem zelfs op pauze…
Ik zei pauze…
Na een paar keer op de muur bonzen waar de film geprojecteerd wordt, gaat hij eindelijk op pauze.
“Kyubi, zoek terugspoelknop,” zeg ik. Hij begint te zoeken maar zonder resultaat. Het enige dat verschijnt is de melding “Het lijkt erop dat je deze straat niet goed kunt navigeren met je huidige geleidebrowser. Probeer het met een andere.”
Ongelovig kijk ik Kyubi aan, en hij kijkt terug alsof hij zeggen wil: “Sorry baas. Ik kan het echt niet.”
“Naar huis,” beveel ik scherp. Dit is nu de tiende keer dat Kyubi me laat zitten deze maand. Steeds meer plaatsen kan hij niet eens betreden, laat staan mij er wegwijs maken. Regelmatig draait hij zich om en loopt terug, of gaat voor me staan alsof we er niet door kunnen. Zelfs onze eigen achtertuin, waar ik mijn website beheer en blogjes post, wil hij tegenwoordig niet meer in. Is hij ergens bang voor? Of snapt hij het gewoon allemaal niet meer?
Misschien wordt het tijd voor zijn pensioen.

Ik bel de browserschool en mag een testrondje lopen met een nieuwe geleidebrowser. Zijn naam is Spectacle. Je komt hem en zijn nestgenoten tegenwoordig overal tegen. Ze schijnen erg routevast te zijn en onthouden elke stap die je zet. Dat was dan ook de reden dat ik eerst niet voor hem koos; ze onthouden je vergissingen, ze onthouden wie je tegenkomt, ze onthouden waar je je boodschappen doet en waar je met je buurman over praat. Spectacle oordeelt niet, dat weet ik ook wel, maar toch…
Het testrondje gaat niet bepaald goed. Ook hem geef ik het commando “zoek terugspoelknop” en Spectacle kijkt me vragend aan, zo van: “Kun jij me niet … Lees verder...

Speakertje of subwoofer?

Gisterochtend zat ik in de kantine aan de koffie, toen ik ineens een wel heel bekend geluid hoorde: Mijn eigen stem! Begeleid door het auditieve titelblad van een Rebex Luisterfilm.
Verbaasd liet ik mijn koffie zakken, en ineens begreep ik het: Mijn tafelgenoot had er geen gras over laten groeien en was na een gesprekje met mij meteen naar de website gegaan. Gevleid dronk ik verder en keek in de auditieve spiegel.
Wat anders klonken deze luisterfilms door een telefoonspeakertje, gewend als ik was aan mijn koptelefoon of bij uitzondering een paar externe boxen. Dit was wel even wat anders.
“Hmm, misschien is de muziek toch een beetje te zacht, en de geluiden verzuipen zowat. En dan dat trage tempo. Maar als ik ze harder maak, zijn ze dan niet veel te hard voor diegene die wél een koptelefoon heeft opgezet? Wordt het via speakertje geen verwarrende brei, of juist te rustig? En hoe zit het met mensen die oortjes in hebben, bluetooth-speakers gebruiken of afhankelijk zijn van hoortoestellen?”
En ineens vroeg ik mij af, hoe leest men eigenlijk een luisterboek?
Ik besloot het in de facebook-vriendengroep te gooien, en nu vraag ik het jou:
Hoe luister jij een luisterboek? Is dat via:
A. Het speakertje van je apparaat
B. Koptelefoon of oortjes
C. Externe speakers, of
D. Iets anders?

Ik ben heel benieuwd naar je bevindingen, en wellicht kan ik de verhoudingen van geluid, muziek en stem daarop afstemmen!… Lees verder...

Stilte en muziek

Ja hoor, al twee maanden radiostilte, of blogstilte in dit geval. Had ik niet een sprookje, of sprook, zonder stem beloofd? Waar blijft-ie dan?

Ik zal het maar eerlijk zeggen: Ik zit gewoon een beetje vast in die verdraaide sprokenbundel.
Schrijven was het probleem niet. Geluidsbewerking ook niet. Dat vraagt slechts wat geduld en daar heb ik wel een voorraad van. Maar de muziek? Hou op. Volgens mij zit ik al twee weken op hetzelfde punt: Oh jee, nou moet ik alweer dit Leidmotif gebruiken. Wordt het niet saai? Hoe kan ik het variéren zodat het toch nog boeiend blijft, of zal ik dan toch een nieuwe gebruiken? Waar haal ik zo snel een nieuw Leidmotif vandaan? Welke heb ik nog liggen? Nee, die past er niet bij. Nee deze ook niet. Het moet precies die en die stijl hebben. Moet dat echt? Ik kan toch wel een beetje afwijken, geen mens die dat hoort… Toch maar het oorspronkelijke motief? Wel zo consistent met de eerdere scene waarin datzelfde personage… Maar neeeee, dat wordt zo saai! Zal ik anders helemaal geen muziek doen? Ja zeg, en alle spanning eruit halen zeker! Trouwens, tot dusver was er steeds muziek, zou wel raar zijn om dan ineens minutenlang niets te laten klinken. Misschien als ik nou het tempo een beetje, en dat instrumentje daar, en een snufje van dat andere thema…

En zo gaat dat nu al een eeuwigheid. Soms komt er muziek uit waar ik hoofdpijn van krijg. Soms komt er muziek uit waar ik wel op dansen kan.
En soms komt er helemaal geen muziek uit.
Misschien maar even wat anders gaan doen. Straks heb ik vast meer geluk, of inspiratie, of discipline, of focus (of of of) en dan kan ik jullie eindelijk eens dat leuke sprook(je) laten horen waar ik de verteller weglaat. Dan kun je zelf verzinnen waar het over gaat of welke sprook het is. Dat wordt leuk!… Lees verder...

Sprookjes worden sproken

binnenkort verschijnt er op Storytel, Luisterrijk, de luisterbieb en natuurlijk op deze site een bundel sprookjes, of eigenlijk zijn het meer sproken. Het wordt namelijk tijd dat sprookjes in hun oude sinistere glorie worden hersteld. Dit gaat zo:
1. Een paar bekende sproken door de wringer halen.
2. Een paar nieuwe sproken schrijven; die zijn dan automatisch al verwrongen.

Voorbeelden van bekende sproken die de wringer hebben gehad:
De kikker wordt een sluwe hagedis. Roodkapje ontmoet Isengrijn. Doornroosje heeft nachtmerries en de prinses op het witte paard heeft dollartekens in haar ogen.

Voorbeelden van nieuwe sproken:
Gaia komt stiekem in het heelal spelen. Een meisje zoekt haar ultieme verhaaltje voor het slapengaan. De prinses houdt van de draak en de dieren zijn de mensen beu. Ze bellen de verdelgingsdienst.

Fragment uit één der sproken:

De volgende keer: Hoe klinkt een sprookje zonder stem?… Lees verder...

Presentatie rincon – de invloed van geluiden en muziek op een verhaal

Op zaterdag 15 april mocht ik een presentatie houden op Rincon met als onderwerp, welke invloed hebben geluidseffecten en muziek op een verhaal? het werd een geweldige ervaring, met veel leuke interactie en fantastische toehoorders!

Rincon, ook wel Roll Initiative, is Nederland’s eerste conventie voor tabletop roleplaying games (TTRPG). Hier valt bijvoorbeeld Dungeons and Dragons onder, maar nog veel meer soorten bordspellen met elementen van verhaal en rollenspel. Op deze conventie konden zo’n 700 spelers, verkopers en sprekers elkaar treffen om te spelen, kennis uit te wisselen en te shoppen naar bijvoorbeeld zelfgemaakte maps, dobbelstenen en prachtige pionnen.

Zelf heb ik in mijn leven maarliefst één keer een TTRPG gespeeld – een versie van Dungeons and Dragons waarbij niet zoveel creativiteit was vereist – maar ik weet wel wat geluiden en muziek kunnen doen met een verhaal. Of dat nu een film is, een game, een hoorspel of natuurlijk een luisterfilm.
En zo stond ik daar dan, naast de tafel met mijn laptop en boxen. Ik vertelde hoe beelden en graphics ons opvallen, terwijl geluiden en muziek het onderbewuste bespelen. Ik vertelde over het leidmotif en de simpele klankkleur, de bridge, het bed en de sting, over soundscapes en de balans tussen geluid, muziek en stem. Natuurlijk liet ik steeds fragmenten horen ter demonstratie. Het leukst van alles vond ik, te horen hoe deze fragmenten tot de verbeelding spraken van de toehoorders. het was geweldig en ook leerzaam om te horen hoeveel verschillende beelden één muziekstuk kon oproepen in de hoofden van de mensen. Soms waren dat beelden waar ik nooit op was gekomen, en soms ineens precies het beeld dat ik er oorspronkelijk mee bedoelde. Natuurlijk wilde ik niet laten merken dat dat het juiste was, want wat is juist? is het niet aan de luisteraar om te bepalen wat hij ziet? Een kunstwerk heeft een maker nodig, maar ook een ontvanger. Soms is dat voor mij een lesje om te leren, vooral als ik dolgraag iets precies wil overbrengen (het liefst met beeld, geluid, muziek, stem, gevoel!) maar soms is zo’n gesprek met een ontvanger juist een enorme verrijking. Een inkijkje in de verbeelding van een (andere) luisteraar, een uitwisseling van gedachten en fantasie.
Wat is er mooier?… Lees verder...